Wat is een duurzame loopbaan?
Een duurzame loopbaan betekent dat iemand gezond, gemotiveerd en productief kan blijven werken, ook als het werk of de organisatie verandert.
De bibliotheeksector heeft een aantal specifieke uitdagingen en kansen:
- Veel ervaren medewerkers naderen hun pensioen. Het is belangrijk kennis over te dragen en nieuw talent aan te trekken.
- Nieuwe rollen ontstaan: van leesconsulent en programmamaker tot community librarian of digitaal coach.
- Samenwerking met partners (zoals gemeenten, scholen en welzijnsorganisaties) vraagt om meer netwerkvaardigheden en flexibiliteit.
- Leren op de werkplek is vaak belangrijker dan formele scholing: meedraaien in projecten, workshops geven of samenwerken met andere teams biedt veel leermomenten.
- Diversiteit en inclusie zijn groeiende thema’s: iedereen moet zich kunnen ontwikkelen, ongeacht achtergrond, opleidingsniveau of contractvorm.
Een dynamisch proces van groei
Volgens De Vos et al. (2020) is een duurzame loopbaan geen eindpunt, maar een dynamisch proces van aanpassing en betekenisgeving. Mensen ontwikkelen zich door gebeurtenissen en ervaringen, die hun zelfinzicht en wendbaarheid vergroten. Retkowsky et al. (2022) voegen hieraan toe dat duurzame loopbanen altijd ontstaan in de interactie tussen persoon, context en tijd. Het gaat dus niet alleen om individuele motivatie, maar ook om de vraag of de organisatie ruimte, steun en timing biedt om te leren. Een duurzame loopbaan betekent dat medewerkers kunnen meebewegen met veranderingen, terwijl ze trouw blijven aan wat hen drijft. Volgens onderzoekers De Vos, Van der Heijden en Retkowsky bestaat een duurzame loopbaan uit drie pijlers:
Persoonlijke factoren: motivatie, loopbaanvaardigheden, sociale en leercompetenties, en het vermogen om zelf richting te geven aan je ontwikkeling (zelfregie).
Contextuele factoren: een veilige en stimulerende werkomgeving, steun van leidinggevenden en collega’s, tijd en middelen om te leren.
Tijdgebonden factoren: momenten van verandering, zoals functiewijzigingen, projecten, of persoonlijke levensfases – waarin ontwikkeling juist relevant is.
Als er aandacht is voor deze drie randvoorwaarden zullen duurzame loopbanen leiden tot:
Gezondheid
Medewerkers kunnen fysiek en mentaal goed blijven werken.
Geluk
Medewerkers behouden plezier, betekenis en trots in je werk.
Productiviteit
Medewerkers blijven inzetbaar en leveren continuïteit en waarde voor de organisatie en de samenleving.
In de praktijk betekent dit dat we medewerkers moeten helpen om hun eigen pad te ontdekken, binnen én buiten hun huidige functie.
Van ladder naar netwerk: loopbaanpaden in beweging
In veel bibliotheken bestaat geen traditionele ‘ladder’ meer met vaste stappen omhoog. We zien loopbaanpaden steeds vaker als netwerk waarbinnen medewerkers zich kunnen verdiepen in hun huidige rol, verbreden naar een ander vakgebied of tijdelijk aan een project meewerken. Deze paden vragen om transparantie, coaching en zichtbare kansen. Het gaat niet om diploma’s alleen, maar om skills en ervaring. Wil je medewerker leren hun netwerk in kaart te brengen? Verwijs dan naar de Toolkit Regie op je loopbaan en het schema om je netwerk in kaart te brengen.
Veelgelezen artikelen
Adresgegevens
